SanDisk Flash Bellekler
Dijital fotoğraf makinaların, MP3 çalıcılarının ve multimedya fonskiyonlu telefonların bilgisayar teknolojisiyle ilgilenen kişilerin hayatına girmesiyle, bu cihazlarda kullanan veri saklama kapasiteleri, maliyeti ve veri depolama çeşitleri oldukça önemli bir konuma geldi.
Artık ufak MP3 çalıcılar, değiştirilebilir bellek kartlarıyla birlikte geliyor. Fotoğraf çeken ve MP3 çalan telefonlar, verileri bellek kartlarında saklıyor. Dijital fotoğraf makinalarına daha fazla resim çekmek için bellek kartı takviyesi yapıyoruz. Ses kayıt cihazları artık bellek kartlarını kullanıyor. Taşınabilirlik ve bilgisayar teknolojisi, hayatımıza etkisini tamamen gösteriyor. Bilgisayar teknolojilerinde en önemli bileşenlerden olan veri depolama sistemi bu alanda da kendini gösteriyor.
Okuyucular PC Labs'ı genellikle anakart, ekran kartı ve donanım bazlı rehber/makalelerden tanıyor. Taşınabilir cihazlara son zamanlarda dijital fotoğraf makinalarını inceleyerek ve bu alanda sizlere rehberler / makaleler sunarak ağırlığımızı koymaya başladık. Bu yazı dahil, sunacağımız 2 yazıda, taşınabilir bellek kartları ile ilgili akıllarda olan soru işaretlerini gidermeye, bu konuda sizlere bilgiler vermeye çalışacağız.
En basitinden, özellikle 2003 yılının üçüncü çeyreğine girerken ülkemizde dijital fotoğraf makinalarının satışları patlamış, daha önce dijital ortama adım atmamış kullanıcılar bile dijital fotoğraf makinaları kullanır hale gelmiştir. Üstelik, 100-150$ segmentinde satılan ucuz dijital fotoğraf makinalarında bile genişletilebilir bellek yuvası bulunduğundan ve bir süre sonra dijital fotoğraf makinaları ile sunulan standart depolama alanı yetersiz kaldığından, kullanıcıların akıllarında taşınabilir bellek çeşitleri hakkında soru işaretleri oluşmaya başladı. Bu soruların en başında, taşınabilir bellek tipleri arasındaki farklar, hangilerinin tercih edilmesi gerektiği, birbirlerine karşı performans ve fiyat seviyeleri idi.
Olay sadece dijital fotoğraf makinaları ile kısıtlı değil. Artık flash bellekler çok yaygın bir şekilde kullanılıyor. PDA'lar, MP3 Player'lar, araba müzik sistemleri, TV'ler, oyun konsolları, DVD playerlar, resim yazıcıları, ses kayıt cihazları vs gibi ürünler artık flash bellekleri kullanıyor.
Flash bellekler konusunda sizlere hem bilgilendirici yazı yazalım, hem de Türkiye pazarındaki örnek ürünleri test edelim diye düşündük. 2 yazı sürecek olan yazı dizimizde aşağıda konuları işleyip, gereken soruları cevaplayacağız.
Flash belleklerin çeşitleri, tipik özellikleri ve kullanım alanları nelerdir?
Flash belleklerin gösterdikleri performansları nasıldır?
Flash bellek okuyucuları ve performansları
Flash bellek seçerken dikkat edilecek hususlar
Sandisk ürünleri ve performans sonuçları
Biraz temel bilgi vererek, incelemelerimize geçelim. Bu yazımızda flash bellek çeşitlerini tanıyıp, SanDisk flash bellek çözümlerinin incelemesini yapacağız. İkinci yazıda ise flash bellek okuyucularına göz atacağız.
Flash Memory (Flash Bellek) Nedir?
Flash Bellekler, güç kesintisinde dahi içerdiği bilgileri kaybetmeyen ve tekrar tekrar yazılıp silinebilen bir bellek çeşididir. Flash belleklerin yapısı RAM'lere, kullanımı Hard Disk'lere benzer.
Flash belleklerin yapısı mekanik değildir; elektroniktir. İçerisinde hareket eden bir parça yoktur. Bu özelliklerinden dolayı bu tarz bellekler "solid-state" olarak, yani "durağan" olarak adlandırılırlar. Hareket eden parça olmamasından dolayı hassasiyet değerleri yüksek değildir ve özellikle mobil alanda kullanımları çok yaygındır. MP3 Player'larda, cep telefonlarında, el bilgisayarlarında, dijital fotoğraf makinalarında ve dijital görüntü aygıtlarında yaygınca kullanılırlar.
Flash bellekler, bir EEPROM çeşidi olarak adlandırılabilir. "Elektriksel olarak programlanabilen sadece okunabilen bellek" olarak çevirebileceğimiz EEPROM'ların üzerindeki veriler elektriksel yolla değiştirilebilir. Sadece okunabilir bellek denilmesinin sebebi, blgilerin kalıcı olmasından kaynaklanır. Klas.k bellek yapılarından bilindiği üzere, flash bellekler de hücrelerden oluşur. Her hücrenin kendi transistörleri vardır. Bilgisayar otamında bilgiler 0 ve 1'lerden oluşur. 0'lar düşük voltaj, 1'ler ise yüksek voltaj anlamına gelir. Veri yazılmak istendiği anda, transistörlerin voltaj seviyeleri değiştirilerek bilgiler yazılır / silinir / yenilenir.
Flash belleklerin genel özelliklerini ise şöyle sıralayabiliriz:
Ufak boyut: Çeşidine göre, kredi kartının yarısı veya çeyrek büyüklüğünde olabilir.
Sessiz
Hafif
Hızlı erişim
Sağlam yapı
Günümüzde birkaç çeşit Flash Bellek çeşidi bulunuyor. Bunların başlıcaları şöyle:
CompactFlash
SD (Secure Digital)
MultimediaCard
Memory Stick
Smart Media
Bu flash bellek tipleri hakkında da ufak bilgiler verelim.
CompactFlash (CF)
CompactFlash, ürünlerini inceleyeceğimiz SanDisk tarafından 1994 yılında geliştirilen bir flash bellek çeşidi. Üzerinde kendi kontrolcüsü bulunduğundan dolayı, performansı üreticilere göre değişebilir. Kontrolcüye göre kapasite; kapasiteye göre CompactFlash kalınlığı da değişebiliyor. Bazı özel kontrolcü taşıyan CompactFlash kartlarda "Ultra" ifadelerine sıkça rastlarız.
Yüzeysel olarak 43 X 36 mm boyutlarında. 3.3V ve 5V olmak üzere iki farklı voltaj seviyesinde çalışabiliyor. Type I ve Type II olmak üzere iki çeşidi var. Tek farkları kalınlıkları. Type I standardındaki CompactFlash 3.3 mm kalınlığında iken, Type II olan ise 5.5 mm kalınlığındalar. Type II standardını destekleyen slota, Type I standardındaki bellekler de takılabiliyor. Fakat sadece TYPE I slota, daha kalın olmasından dolayı Type II CompactFlash kartları takamazsınız.
CompactFlash kartların kapasiteleri günümüzde 4 GB'a kadar çıkabiliyor. 2 GB'a kadar olan CompactFlash kartları, destekleyen tüm kameralarda kullanılabilir fakat 2 GB üstü kartları FAT32 dosya sisteminde formatlamak gerektiğinden, kameranın bu dosya sistemini okuyup yazabiliyor olması gerekiyor. Type I formatında şu anda maksimum 2 GB, Type II formatında ise 4 GB'a kadar CF kartlar bulunuyor.
CompactFlash kartlar özellikle dijital fotoğraf makinalarında sıkça tercih edilen bir standart. Dijital SLR fotoğraf makinalarında genellikle CompactFlash tercih edilir. Yüksek yazma hızları, bu kameralarda kullanımı yaygınlaştırmıştır. Yaygınlaşmasının bir diğer sebebi ise, performansın CompactFlash üzerindeki kontrolcü ile artırılabilmesi ve ihtiyaçlara göre düzenlenebilmesi. Yüksek kapasitelerde de artık bulunabiliyor. Üstelik uygun fiyatlara.
CompactFlash kartların üretim tarihleri, onların performansı hakkında bir fikir verebilir. Alım sırasında en güncel CompactFlash kartları tercih etmeli. Performansda farklılıklar olabilir, ki arasında 1 sene üretim tarihi farkı olan iki üründen performansı yüksek olan, yeni üretilen ürün olacaktır.
Dijital kameraların haricinde, PDA'larda ve photo printer'larda kullanımı yaygın.
Memory Stick
Memory Stick, Sony'nin geliştirdiği bir Flash bellek çeşidi. Sony'nin pazardaki standart belirleme gücü ve bir ürünü pazara sokma gücü belli olduğundan, özellikle kendi dijital ürünlerinde kendi geliştirdiği bir teknolojiyi kullanmak istedi. Memory Stick, bu girşimin sonucudur diyebiliriz. Kullanım alanları çok yaygın. MP3 Player'lar, dijital fotoğraf makinaları, telefonlar, televizyonlar, oyun konsollarında vs. kullanılıyor. Özellikle ince yapısı itibariyle, kompakt ürünler için uygun bir ürün gibi gözüküyor.
Memory Stick'ler, "ufaltılmış" versiyonları saymazsak, 50 mm uzunluğunda, 21 mm genişliğinde ve 2.8 mm kalınlığında. Yapısında kontrolcü barındırıyor.
Memory Stick'ler şu anda maksimum 128 MB modüller halinde bulunuyor. Fakat, Sony'nin geliştirdiği seçilebilen hafıza modüllü 256 MB'lık Memory Stick'ler de bulunuyor. Bu ürünleri Sony'den başka Sandisk ve Lexar üretibiliyor. 256 MB'lık Memory Stick'lerin içerisinde 2 adet 128 MB'lık modül bulunuyor. Belleğin tek seferde maksimum 128 MB'ını kullanabiliyor; eğer bellek yetersiz gelirse bellek üzerinde bulunan "diğer belleğe geç" anahtarcığı ile diğer 128 MB'ı kullanabiliyorsunuz. Sony'nin belirttiğine göre, teorik olarak bir sınırlama yok fakat halen Memory Stick'in yüksek kapasiteli versiyonları üzerinde çalışıyorlar.
Daha yüksek kapasiteli ihtiyaçlar için Sony, Memory Stick Pro flash belleğini geliştirdi. Bu flash bellekler, 1 GB'a kadar bulunabiliyor. Tahmin edeceğiniz üzere, farklı bir kontrolcü ile bu iş yapılıyor.