çarpıntı nedir

çarpıntı nedir


Tıp dilinde palpitasyon denilen çarpıntının nedenleri çeşitlidir. Bir kalp hastalığı söz konusu değilse; fazla sigara içmek, alkol, yorgunluk, sinirlenmek, kansızlık, hazımsızlık, çay, kahve veya zehirlenmelerden kaynaklanabilir. Otobüse yetişmek için koştuğunuzda ya da korktuğunuzda kalbinizin çarpması normaldir. Ancak, nedensiz yere oluşan çarpıntılarda doktora görünmek gerekir.

Nedenleri
İnsanın, arada sırada, bir - iki saniye süreyle çarpıntı hissetmesi, özellikle sinirli ya da heyecanlıysa anormal değildir. Çarpıntı şikayetiyle doktora başvuranlarda ortaya çıkarılması gereken sorun, herhangi bir hastalığın olup olmadığıdır.

Kalp damarlarında bir daralma ya da tıkanmanın olduğu iskemik kalp hastalığı, özellikle de kalp kası bir kalp kriziyle hasar görmüşse, çarpıntı yapabilir. Damarlara hiç zarar vermeden yalnızca kalp kasını etkileyen hastalıklarda da (bunlara kardiyomiyopati ya da kalp kası hastalığı denir) çarpıntılar görülebilir. Kalpte, bir kapakçığın işlevlerinin engellenmeye başlaması da çarpıntı yapabilir.

Ancak, en sık görülen durum, çrapıntıların başka bir kalp sorunu olmaksızın, kalbin elektriksel zamanlama sistemiyle ilgili olmasıdır. Özellikle hasta gençse, neden, büyük olasılıkla budur. Çarpıntı nöbetlerinin ya da doktorların diliyle taşikardilerin (taşikardi kalbin, hızlı atması demektir) şiddeti hep aynı olmaz. Bazılarında yılda yalnız bir ya da iki kez, birkaç dakika süren nöbetler olurken, bazılarnıda her hafta ve her defasında saatler süren nöbetler olabilir. Kolayca tahmin edilebileceği gibi, yalnız ikinci tipteki rahatsızlıkların tedavi edilmesi gereklidir.

Çarpıntıların çoğu kalp kökenli değil, ruhsal kökenlidir. Bunlar, anksiyete sonucu oluşurlar. Ankiseyete "biraz endişeli olmak" anlamına gelmez. Sık görülen bu anormal durum, hastanın sıkıntılı, hiçbir neden olmaksızın endişeli hatta korkulu olmasıdır.

Çarpıntılar, bazen de hormon bozukluklarından kaynaklanır. Aşırı çalışan bir tiroit bezi ('tirotoksikoz'), ender görülen bir böbreküstü bezi tümörü (feokromositoma) de salgıladığı adrenalin ile egzersizde kalp ritminin hızlandırdığı için, çarpıntıya neden olur. Kalp ile ilgisi olmayan çarpıntıların kötü sonuçlar doğurması beklenmez.

Kalp hastalığı olduğunda ise, kalbin hızlı tempodan normal ritmine geçememesi tehlikesi vardır ama bu da ender görülür. Doktorlar, kalbin hangi bölümünün taşikardiye yol açtığını saptamaya her zaman önem verirler. Bu, olayın tehlike derecesini belirlemelerini sağlar. EKG (elektrokardiyogram ya da kalp elektrosu), taşikardinin nereden doğduğunu gösterir; elektriksel sorunun kaynağı da uygulanacak tedaviye karar vermek için önemlidir.

Belirtiler
Aşağı yukarı herkes, çarpıntının ne olduğunu bilir. Kalp atımlarının belirgin bir biçim aldığı bu durumu anlatmak için "yüreğim göğsümden fırlayacakmış gibi oldu" ya da "yüreğim ağzıma geldi" gibi deyimler sık kullanılır. Çarpıntılar çok değişik biçimlerde görülebilir. Üç kat merdiveni, çıkabildiğiniz kadar çabuk çıkmışsanız, kalbinizin çok hızlı ve güçlü bir biçimde vurduğunu fark edersiniz. Bu, bütünüyle normaldir. Ama evinizde, televizyonun önünde rahatça otururken (korkunç bir film seyretmediğiniz sürece) aynı şey olursa, bunu anormal saymakta haklı olursunuz.

Tedavi
Çarpıntıları durdurmada ilaçlar çok etkili olabilir. Çarpıntının nedeni adrenalin fazlalığı ise -anksiyetede, tirotoksikozda, feokromositomada olduğu gibi - adrenalinin etkisini durduran ilaçlar çok yararlı olur. Kalp rahatsızlığı kökenli çarpıntılar içinse son yirmi yıl içindeki yoğun araştırmalar sonucu bulunmuş, birçok etkili ilaç vardır. İlaçların çarpıntıları önleyemediği ender durumlarda, özel piller takılabilir ya da kalp kasının elektriksel olarak anormal olduğu bölümünün çıkarıldığı bir ameliyat yapılabilir.